माहिती अधिकार अपिलांवरील सुनावणी सर्वांसाठी खुली – कोकण खंडपीठाचा ऐतिहासिक निर्णय

माहिती अधिकार अपिलांवरील सुनावणी सर्वांसाठी खुली – कोकण खंडपीठाचा ऐतिहासिक निर्णय

पोलीस महानगर नेटवर्क

नवी मुंबई – माहिती अधिकार अधिनियमांतर्गत दाखल करण्यात आलेल्या अपिलांवरील सुनावणी आता सर्वसामान्य नागरिकांसाठी खुली करण्यात आली आहे. हा ऐतिहासिक निर्णय राज्य माहिती आयोगाच्या कोकण खंडपीठाने घेतला असून, १६ जून २०२५ पासून त्याची अंमलबजावणी सुरू झाली आहे.

राज्य माहिती आयुक्त शेखर चन्ने यांनी सांगितले की, या निर्णयामुळे माहिती अधिकार प्रक्रियेत अधिक पारदर्शकता आणि लोकाभिमुखता येईल.

पार्श्वभूमी :
राज्य माहिती आयोगाच्या ६ ऑक्टोबर २०२३ रोजी झालेल्या बैठकीत माहिती अधिकार अधिनियम २००५ च्या कलम १५(४) नुसार ही खुली सुनावणी मान्य करण्यात आली होती. त्यानुसार, १६ जूनपासून कोकण खंडपीठात होणाऱ्या द्वितीय अपिलांवरील सुनावण्या आता सर्वांसाठी खुल्या असतील.

सुनावणीसंदर्भातील महत्त्वाचे नियम :

१. कोण सहभागी होऊ शकतो?

अपीलकर्ता, जनमाहिती अधिकारी, प्रथम अपिलीय अधिकारी किंवा त्यांचे प्रतिनिधी – फक्त यांनाच प्रत्यक्ष सहभागाची परवानगी.

इतर नागरिक केवळ अभ्यागत म्हणून उपस्थित राहू शकतात.

२. अटी व शर्ती :

अभ्यागतांना बोलण्याची किंवा प्रक्रिया हस्तक्षेपाची परवानगी नाही.

राज्य माहिती आयुक्तांचा सन्मान राखणे सर्व उपस्थितांसाठी बंधनकारक.

मोबाइल फोन बंद ठेवणे अनिवार्य.

ध्वनिचित्रमुद्रण (audio-video recording) निषिद्ध.

त्रयस्थ व्यक्तींना उपस्थित राहण्यास मनाई केली जाऊ शकते.

हा निर्णय जनतेच्या माहितीच्या हक्काचे मूल्य अधोरेखित करतो आणि शासन प्रक्रियेत नागरिकांचा विश्वास वाढवण्यासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरतो, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.